वीरगंज, १२ चैत/ युवा उद्यमी शेखर चौधरीले जीराभवानी गाउँपालिका–३ जीतपुरमा व्यावसायिकरूपमा कटहर र सजिवनको खेती शुरू गरेकामा कृषि मिटर नपाएर सिंचाइमा समस्या भोग्दै आएका छन् भने कृषि बीमा नगरिदिंदा यसपटक तीन लाख बढी क्षति बेहोर्नुपरेको बताए ।
उनले सजिवन र कटहर खेती मधेस प्रदेशमा नै पहिलोपटक व्यावसायिकरूपमा शुरू गरेका थिए । चौधरीले ठाकुरराम बहुमुखी क्याम्पसबाट व्यवस्थापनमा स्नातकोत्तर गरेका छन् । उनी वीरगंज जेसीजका पूर्वअध्यक्ष हुन् र ३१ वर्षदेखि होटल व्यवसाय तथा १७ वर्षदेखि विद्यालय सञ्चालन गर्दै आएका छन् ।
गत वैशाखदेखि उनले यो कर्म शुरू गरेका र गत कात्तिकमा सजिवन उत्पादन गरेर बजारीकरण गर्ने योजना बनाएका थिए । तर यसबीच गत असोज ११ र १२ गतेको आँधीहुरी र वर्षाले सजिवन र कटहर दुवैलाई व्यापक क्षति पु¥यायो । उनले सजिवनका एक हजार बोट रोपेका थिए भने थप एक हजार बोट रोप्ने योजनामा थिए । यसैगरी, कटहरका ५०० बिरुवा रोपेकामा सजिवन र कटहर दुवैमा क्षति बेहोर्नुपरेको उनले बताए । चौधरीले कृषि बीमाका लागि वीरगंजका सबैजसो बीमा कम्पनी धाएको तर कसैले बीमा नगरेको आरोप लगाए ।
सजिवनभन्दा कटहरखेतीलाई व्यापक क्षति पुगेको उनले बताए । ५०० सय रूखमा कटहरका तीन सय रूखलाई क्षति भएको र बीमा नहुँदा घाटा भएको बताए । व्यावसायिकरूपमा सजिवन र कटहर खेती गरेकामा अहिलेसम्म कृषि मिटर पनि नपाएको गुनासो गरे । करीब तीन विघा खेतमा उनले व्यावसायिक सजिवन र कटहर खेती गरेका छन् ।
आकाशे पानीको भर नहुने र रूखबिरुवाको लागि आवश्यक भएको बखत मोटर चलाएर सिंचाइ गर्ने योजना राखेको तर नेपाल विद्युत् प्राधिकरण पोखरिया वितरण केन्द्रमा धाउँदा थाकिसकेको बताए । पछिल्लोपटक कृषि मिटर नभएको भनेर विद्युत् जडान नभएको उनले गुनासो गरे । चौधरीले सजिवन, कटहरसँगै सोही खेतमा तोरीखेती गरेको र त्यसबाट करीब २० क्वीन्टल तोरी उत्पादन गरेको बताए ।
भारतको पश्चिम बङ्गालबाट बेमौसमी तरकारीको रूपमा पर्सालगायत नेपालमा कटहर आयात हुँदै आएको र त्यसबाट देशको पैसा विदेशमा जाने गरेकामा चौधरीले आफ्नै जिल्लामा कटहरखेती शुरू गरेका हुन् ।
कटहरको रूख हुर्कीबढेपछि वर्षमा चारपटक कटहर उत्पादन हुने र त्यसबाट मनग्य आम्दानी हुने उनले बताए । प्रतिबोट वार्षिक ५०–६० वटासम्म कटहर उत्पादन हुने र मौसम र बेमौसम अनुसार त्यसको बिक्री गर्दा मनग्य आम्दानी हुन सक्ने देखेर यो खेतीतर्फ आफू आकर्षित भएको बताए ।
उनले सजिवन र कटहर खेती मधेस प्रदेशमैं व्यावसायिकरूपमा पहिलोपटक शुरू गरेको दाबी गरेका छन् । कटहरभन्दा सजिवन खेतीबाट बढी फाइदा हुने उनले बताए । वार्षिकरूपमा तीनपटक सजिवन उत्पादन हुने र प्रतिबोट वार्षिक ५० किलोसम्म सजिवन उत्पादन हुने उनले बताए । चौधरीले सजिवनसँगै त्यसको पात र लस्सा पनि बिक्री हुने बताए ।
सुखेको पात रु २५०० किलो र लस्सा पनि रु २५०० मा बिक्री हुने हुँदा सजिवनसँगै थप दुई थरी आम्दानी हुने हुँदा यो खेती फाइदाजनक हुने उनले बताए । गत असोजको आँधीहुरी, वर्षाले अब सजिवनखेती आगामी जेठ, असारमा उत्पादन हुनेगरी पछाडि सरेको बताए ।
करीब तीन बिघा जग्गामा उनले तारबार लगाएर सजिवन, कटहर र तोरी खेती गरेका छन् । उनको यो व्यावसायबाट अहिले प्रत्यक्ष सातजनाले रोजगार पाएको र यसलाई विस्तार गर्दै रोजगारमा पनि वृद्धि गर्ने उनले बताए ।
उनले सजिवन र कटहर हाइब्रिड जातिको भएपनि त्यसलाई आधुनिकीकरण गरेर कम्पोस्ट मलबाट अर्गानिक उत्पादनतर्फ आफूले जोड दिएको बताएका छन् । उनले कटहर र सजिवनमा रासायनिक मल प्रयोग नगर्ने तर रूख जोगाउनको लागि कीटनाशक औषधिको प्रयोग गर्नुपरेको बताएका छन् ।
कीराबाट यो खेतीलाई बढी क्षति हुने हुँदा कीटनाशक औषधि प्रयोग गरे पनि रासायनिक मल प्रयोग नगर्ने उनले बताए । अहिलेसम्म यो व्यवसायमा करीब रु २० लाख लगानी गरेको उनले बताए ।
उनले सजिवन र कटहर खेती मधेस प्रदेशमा नै पहिलोपटक व्यावसायिकरूपमा शुरू गरेका थिए । चौधरीले ठाकुरराम बहुमुखी क्याम्पसबाट व्यवस्थापनमा स्नातकोत्तर गरेका छन् । उनी वीरगंज जेसीजका पूर्वअध्यक्ष हुन् र ३१ वर्षदेखि होटल व्यवसाय तथा १७ वर्षदेखि विद्यालय सञ्चालन गर्दै आएका छन् ।
गत वैशाखदेखि उनले यो कर्म शुरू गरेका र गत कात्तिकमा सजिवन उत्पादन गरेर बजारीकरण गर्ने योजना बनाएका थिए । तर यसबीच गत असोज ११ र १२ गतेको आँधीहुरी र वर्षाले सजिवन र कटहर दुवैलाई व्यापक क्षति पु¥यायो । उनले सजिवनका एक हजार बोट रोपेका थिए भने थप एक हजार बोट रोप्ने योजनामा थिए । यसैगरी, कटहरका ५०० बिरुवा रोपेकामा सजिवन र कटहर दुवैमा क्षति बेहोर्नुपरेको उनले बताए । चौधरीले कृषि बीमाका लागि वीरगंजका सबैजसो बीमा कम्पनी धाएको तर कसैले बीमा नगरेको आरोप लगाए ।
सजिवनभन्दा कटहरखेतीलाई व्यापक क्षति पुगेको उनले बताए । ५०० सय रूखमा कटहरका तीन सय रूखलाई क्षति भएको र बीमा नहुँदा घाटा भएको बताए । व्यावसायिकरूपमा सजिवन र कटहर खेती गरेकामा अहिलेसम्म कृषि मिटर पनि नपाएको गुनासो गरे । करीब तीन विघा खेतमा उनले व्यावसायिक सजिवन र कटहर खेती गरेका छन् ।
आकाशे पानीको भर नहुने र रूखबिरुवाको लागि आवश्यक भएको बखत मोटर चलाएर सिंचाइ गर्ने योजना राखेको तर नेपाल विद्युत् प्राधिकरण पोखरिया वितरण केन्द्रमा धाउँदा थाकिसकेको बताए । पछिल्लोपटक कृषि मिटर नभएको भनेर विद्युत् जडान नभएको उनले गुनासो गरे । चौधरीले सजिवन, कटहरसँगै सोही खेतमा तोरीखेती गरेको र त्यसबाट करीब २० क्वीन्टल तोरी उत्पादन गरेको बताए ।
भारतको पश्चिम बङ्गालबाट बेमौसमी तरकारीको रूपमा पर्सालगायत नेपालमा कटहर आयात हुँदै आएको र त्यसबाट देशको पैसा विदेशमा जाने गरेकामा चौधरीले आफ्नै जिल्लामा कटहरखेती शुरू गरेका हुन् ।
कटहरको रूख हुर्कीबढेपछि वर्षमा चारपटक कटहर उत्पादन हुने र त्यसबाट मनग्य आम्दानी हुने उनले बताए । प्रतिबोट वार्षिक ५०–६० वटासम्म कटहर उत्पादन हुने र मौसम र बेमौसम अनुसार त्यसको बिक्री गर्दा मनग्य आम्दानी हुन सक्ने देखेर यो खेतीतर्फ आफू आकर्षित भएको बताए ।
उनले सजिवन र कटहर खेती मधेस प्रदेशमैं व्यावसायिकरूपमा पहिलोपटक शुरू गरेको दाबी गरेका छन् । कटहरभन्दा सजिवन खेतीबाट बढी फाइदा हुने उनले बताए । वार्षिकरूपमा तीनपटक सजिवन उत्पादन हुने र प्रतिबोट वार्षिक ५० किलोसम्म सजिवन उत्पादन हुने उनले बताए । चौधरीले सजिवनसँगै त्यसको पात र लस्सा पनि बिक्री हुने बताए ।
सुखेको पात रु २५०० किलो र लस्सा पनि रु २५०० मा बिक्री हुने हुँदा सजिवनसँगै थप दुई थरी आम्दानी हुने हुँदा यो खेती फाइदाजनक हुने उनले बताए । गत असोजको आँधीहुरी, वर्षाले अब सजिवनखेती आगामी जेठ, असारमा उत्पादन हुनेगरी पछाडि सरेको बताए ।
करीब तीन बिघा जग्गामा उनले तारबार लगाएर सजिवन, कटहर र तोरी खेती गरेका छन् । उनको यो व्यावसायबाट अहिले प्रत्यक्ष सातजनाले रोजगार पाएको र यसलाई विस्तार गर्दै रोजगारमा पनि वृद्धि गर्ने उनले बताए ।
उनले सजिवन र कटहर हाइब्रिड जातिको भएपनि त्यसलाई आधुनिकीकरण गरेर कम्पोस्ट मलबाट अर्गानिक उत्पादनतर्फ आफूले जोड दिएको बताएका छन् । उनले कटहर र सजिवनमा रासायनिक मल प्रयोग नगर्ने तर रूख जोगाउनको लागि कीटनाशक औषधिको प्रयोग गर्नुपरेको बताएका छन् ।
कीराबाट यो खेतीलाई बढी क्षति हुने हुँदा कीटनाशक औषधि प्रयोग गरे पनि रासायनिक मल प्रयोग नगर्ने उनले बताए । अहिलेसम्म यो व्यवसायमा करीब रु २० लाख लगानी गरेको उनले बताए ।
Facebook Comments Box
